Old orthographies, grammars and handbooks of Polish language
Grammars
C
- Jan Karol Woyna, Compendiosa linguae Polonicae institutio in gratiam exterorum, qui recte ac facile linguam Polonicam addiscere cupiunt a Joanne Carolo de Jasienica Woyna, equite Polono, elaborata (Zwięzły wykład gramatyki polskiej na użytek cudzoziemców, którzy właściwie i bez trudu pragną nauczyć się języka polskiego, napisany przez polskiego szlachcica Jana Karola Woynę z Jasienicy), Dawid Fryderyk Rhete, Gdańsk 1690, nlb. 6 +180 + tablice gramatyczne s.Seria A
- Mikołaj Volckmar, Compendium linguae Polonicae in gratiam iuventutis Dantiscanae collectum a Nicolao Volkmaro (Kompendium języka polskiego na użytek młodzieży gdańskiej zebrane przez Mikołaja Volckmara), Jakub Rhode, Gdańsk 1594, 93 nlb. s.Seria A
- Jan Nepomucen Kamiński, Czy nasz język jest filozoficzny?; Wywód filozoficzności naszego języka, „Haliczanin”, t. I oraz II, Lwów 1830, 71–108 oraz 108–164 s.Seria A
E
G
- Stanisław Szober, Gramatyka języka polskiego, Książnica Polska. Tow. Naucz. Szkół Wyższych, Lwów–Warszawa 1923 (wyd. II zmienione i uzupełnione), XIII + 1 nlb. + 408 s.Seria A
- Adam Antoni Kryński, Gramatyka języka polskiego, Jan Jeżyński, Warszawa 1897, II+345+IV+V s.Seria A
- Jan Łoś, Gramatyka polska, cz. I Głosownia historyczna, cz. II Słowotwórstwo, cz. III Odmiennia (fleksja) historyczna, Wydawnictwo Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich (Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego pod zarządem Józefa Filipowskiego), Lwów–Warszawa–Kraków 1922–1927, cz. I – XIX+244, cz. II – XVI+336, cz. III – XVI+320 s.Seria A
- Zenon Klemensiewicz, Gramatyka współczesnej polszczyzny kulturalnej w zarysie, Książnica-Atlas, Lwów-Warszawa 1939; 1946, 1947, 1947, 179 s.Seria A
- Adam Styla, Grammatica Polono-Italica abo sposob łacny nauczenia się włoskiego języka krotko, gruntownie, choćby też i bez dyrekcyjej nauczyciela ku pożytkowi Narodu Polskiego z rożnych przedniejszych grammatykow z pilnością wygotowany, Wojciech Górecki, Kraków 1675, 226 + nlb. 8 s.Seria A
- Franciszek Meniński, Grammatica seu institutio Polonicae linguae in qua etymologia, syntaxis & reliqae partes omnes exacte tractantur; in usum exterorum edita (Gramatyka albo zasady języka polskiego, w których etymologia, składnia i pozostałe części wszystkie dokładnie są omówione; na użytek obcokrajowców wydana), Georgius Forster, Gdańsk 1649, 154 s.Seria A
- Onufry Kopczyński, Grammatyka dla szkół narodowych, Drukarnia ojców pijarów, Warszawa 1778–1785, 223 s.Seria A
K
- Jan Seklucjan (Joannis Seclvcianus), Krótka a prosta nauka czytania i pisania języka polskiego, Jan Weinreich, Królewiec 1549, „Katechizm…” kart 96 s.Seria A
- Johann Christian Krumbholz (Krumbholtz), Kurzgefasste und deutliche Deutsch-Polnische Grammatik worinnen nach vorläufiger Abhandlung der Eigenschaften der polnischen Buchstaben und Sylben zum Decliniren, Conjugiren und Construiren in der polnischen Sprache hinlängliche Anweisung gegeben wird. Zum Nutzen derer Deutschen, welche die polnische Sprache erlernen wollen, zum Druck befördert (Krótka i zwięzła niemiecko-polska gramatyka, a w niej po omówieniu właściwości polskich liter i sylab wyczerpujące wskazówki do deklinacji, koniugacji i składni. Oddana do druku dla pożytku tych Niemców, którzy chcą się nauczyć języka polskiego ), Wilhelm Gottlieb Korn, Wrocław 1770 (ok.), 212#Tyle stron liczyło przypuszczalnie pierwsze wydanie gramatyki. s.Seria A
O
- Stanisław Zaborowski, Orthographia seu modus recte scribendi et legendi Polonicum idioma quam utilissimus (Ortografia, czyli sposób poprawnego pisania i czytania języka polskiego jak najużyteczniejszy), Florian Ungler, Kraków 1514?, nlb. 24 s.Seria A
- Stanisław Murzynowski z Suszyc, Ortografija polská. To jest nauka pisániá i czytaniá języka polskié(go), ilé Polákowi potrzebá, niewielem słów dostatecznie wypisaná, Aleksander Augezdecki, Królewiec 1551, 4 s.Seria A
P
- Józef Mroziński, Pierwsze zasady grammatyki języka polskiego, Natan Glücksberg, Warszawa 1822, 98 s.Seria A
- Walenty Szylarski, Początki nauk dla narodowej młodzieży, to jest Grammatyka języka polskiego ucząca, a tym samym pojęcie obcych języków, jako łacińskiego, francuskiego, włoskiego i innych ułatwiająca, Drukarnia Jego Królewskiej Mości i Bractwa Świętej Trójcy, Lwów 1770, nlb. 14 + 120 s.Seria A
- Samuel Bandtkie (Bandtke), Polnische Grammatik für Deutsche, welche die polnische Sprache gründlich erlernen wollen, nebst einem kleinen etymologischen Wörterbuche (Gramatyka polska dla Niemców, chcących się porządnie nauczyć języka polskiego, z dołączeniem małego słownika etymologicznego), Wilhelm Gottlieb Korn, Wrocław 1808, 428 + 258 #Każda z części dzieła (gramatyka i słownik) ma własną paginację liczoną od początku.# s.Seria A
- Maciej Gutthäter-Dobracki, Polniſche Teutſch erklärte Sprachkunſt. Darinn die überauß Wortreiche / Hochӡierliche / vollkommene Helden⸗Sprache der Pohlen / auß ihren Gründen erhoben / dero Eigenſchafften und Kunſtſtücke völliglich entdecket / und in eine richtige Form der Kunſt ӡum erſten mahle gebracht worden (Grámátyká Polska, Niemieckim językiem wyráżona), Jan Seiffert, Oleśnica 1669, 566 s.Seria A
- Krzysztof Celestyn Mrongowiusz, Polnisches Lesebuch, Lexikon und Sprachlehre für die ersten Anfänger mit grammatisch erläuternden Anmerkungen herausgegeben von Christoph Cölestin Mrongovius Schul-Collegen an der Cathedral-Schule zu Königsberg in Preußen (Zabawki pożyteczne czyli książka elementarna dla uczących się Polskiego lub Niemieckiego ięzyka z słownikiem i krotką grammatyką podług ustaw sławnego Adelunga wydane przez K. C. Mrongowiusza, nauczyciela szkoły katedralny w Krolewcu Pruskim), Daniel Krzysztof Kanter, Królewiec 1794, 156 + 108 + 50 s.Seria A
- Piotr Statorius-Stojeński, Polonicae grammatices institutio. In eorum gratiam, qui eius linguae elegantiam cito & facile addiscere cupiunt (Wykład gramatyki polskiej. Na użytek tych, którzy wytworności tej mowy szybko i łatwo pragną się nauczyć), Maciej Wirzbięta, Drukarnia Królewska, Kraków 1568, 216 nlb. s.Seria A
S
T
U
V
- Carl Friedrich Müller, Vollständige, deutliche und nach Art der Lateinischen Grammatic des Herrn Professor Langens, eingerichtete Pohlnische Grammatica, mit beygefügter Lehre vom Unterscheide der Polonismorum und Germanismorum (Pełna, przejrzysta, na wzór gramatyki łacińskiej profesora Langena sporządzona gramatyka polska, z nauką o różnicach między językiem polskim i niemieckim), Königl[ich] Preußische Hof-Buchdruckerey, Królewiec 1750, 415 s.Seria A
- Maciej Gutthäter-Dobracki, Vorbott Der Polniſchen Sprachkunſt. Goniéc grámátyki Polskiey, Jan Seiffert, Oleśnica 1668, 190 s.Seria A
W
